Vond skoðun 4. Fordómar eru góðir

Pólitísk Rétthugsun kennir okkur að fordómar séu af hinu illa.  Fordómar okkar gagnvart einstaklingum eða hópum komi í veg fyrir það að við getum kynnst þeim í raun.  Fordómar ýta einstaklingum og hópu út á mörk samfélagsins og skapa samfélagsvandamál.  Fordómar koma í veg fyrir að mál séu leyst á yfirvegaðan hátt og blinda fólk fyrir raunveruleikanum.

Við höfum öll fordóma af einu eða öðru marki.  Fordómar eru fyrirframákveðnar skoðanir á málefnum, fólki eða samfélagi.  Sú hugmynd að rónar séu sóðalegir og háværir eru fordómar, að Þingeyingar séu hrokafulli, Hafnfirðingar vitlausir, Svíar séu leiðinlegir og Ameríkana háværir eru fordómar.  Sú hugmynd að konur séu betri foreldri en karlar eru fordómar.  Það eru fordómar að halda að allir Múhameðstrúarmenn séu fylgjandi ofbeldi og að Búddaistar séu fylgjandi friði.  Fordómar eru nefnilega ekki bara um neikvæða ímynd fólks:  Sú hugmynd að Asíubúar séu góðir námsmenn, Frakkar góðir elskhugar, Ítalir góðir kokkar og Svertingjar góðir íþróttamenn eru alve jafn miklir fordómar.

Fordómar er það sem áður var kallar forhyggja; álit sem byggist á reynslu annara.  Forhyggja var einu sinni einn mikilvægasti lærdómur ungviðarins og gerður til að tryggja þeim forsjá og undirbúa þau undir framtíðina.  Ævintýr gærdagsins voru t.d. gerð með þessum tilgangi í huga.  Sagan um Sporðdrekann og Froskinn er t.d. ein slík.  Í ævintýrunum eru úlfarnir hungraðir, hérarnir hraðir, skjaldbökur hægar, snákar lævísir og asnar vitlausir.  Í ævintýrunum eru dýrin í skóginum ekki vinir.  Vinátta þar fer eftir náttúru þeirra, enda hafa lömbin betri forhyggju en svo að vingast við úlfinn.

Það er lítið mál að ala samfélagið upp í Pólíönnuformi; opið og saklaust, með óbilandi trú á góðvild og Pólíönnugæði allra annara sem Pólíanna hittir í lífleiðinni.  Sannleikurinn er þó sá að það yrðu margir fljótir að misnota einfaldleika Pólíönnu og endir slíks samfélas yrði líklega ekki fallegur.  Dæmi um Pólíönnur eru t.d. Homer Simpson, sem getur barið sjálfan sig í hausinn endalaust í þeirri trú að næsta högg muni ekki skaða hann.  Hómer er hinn fullkomni ofsatrúarmaður á jákvæðni.

Sannleikurinn er því miður sá að einstaklingar eru mismunandi, og þeir hafa mismunandi skoðanir á réttu og röngu, væntingum og vonum, fortíð og framtíð.  Þessar skoðanir byggjast ekki á einhverju genatísku afbrigði heldur á þeim heimi sem einstaklingurinn er aldnir upp í.  Trú, efnahagur, menning, stjórnmálaviðhorf og umhverfi skapa þessar skoðanir.  Því er í raun hægt að áætla um hegðun og viðhorf hópa og einstaklinga út frá bakgrunni og uppruna þeirra.  Vissulega eru undantekningar frá reglunni, enda ekki allir eins innan hvers samfélag.  Þetta líkt og aðrar alhæfingar hefur undantekningar frá reglunni, enda byggist það á líkindum frekar en algjörum reglum.

Líkindi eru þó mjög mikilvægur hluti daglegs lífs.  Fordómar eru ekki illir eða rangir sem slíkir, en vissulega eru til illir og rangir fordómar.  Kynþáttafordómar eru líklega vitlausustu fordómar se til eru.  Hörundslitur segir ekkert til um hverslags persóna einstaklingurinn er.  Hvítur maður frá Rússlandi, og hvítur maður frá Argentínu eiga lítið sameiginlegt fyrir utan hörundslitinn.  Fordómar gagnvart vissum trúarbrögðum, þjóðernum eða stjórnmálaflokkum geta hins vegar byggst á staðreyndum um gildismat þessara hópa.  Slíkir fordómar eru ekki “vondir” fordómar.

Taka þarf því á röngum fordómum með eina vopninu sem virkar í þeirri baráttu; málfrelsi og rökum, en um leið viðurkenna að fordómar eru ekki allir illir.

Sem gott dæmi um nýlegan atburð þar sem fordómar hefðu komið sér vel er Rover fallið.  Rover er Breskur bílaframleiðandi sem á síðustu árum hefur átt erfitt uppdráttar.  Bílarnir seljast illa, enda frekar leiðinlegir bílar.  Árið 2005 kom Kínverskt fyrirtæki (Shanghai Automative) í samband við yfirmenn Rover og vildu gera samning um framleiðslu á Rover í Kína, einum mest vaxandi efnahag í heiminum. 

Fordómar: Kínverjar (líkt og Japanir) eru slægir og undirlátsamir í viðskiptum.

Bresku yfirmennirnir gripu tækifærið fegins hendi og settu vonir sínar á að salan á framleiðsluleyfinu í Kína myndi bjarga fyrirtækinu.  Bresku forstjórarnir fóru til Kína til að skrifa uppá samninga um framleiðsluréttindin.  Við matarborðið á hótleinu beið magn áfengis og hálf-berar stelpur með Kínversku samninganefndinni.  Fararþreyttir helltu Bretarnir sér úti brennivínsdrykkju, mat og stelpugláp, og um síðir skrifuðu þeir undir samninginn um framleiðsluleyfið seint um kvöldið.  Hinn samningurinn, um greiðsluna inn í Bresku verksmiðjuna, var af einhverjum ástæðum fastur í nefndarundirbúningi hjá Kínverjunum.  Nokkrum dögum seinna fóru Bretarnir heim án greiðslusamningsins, sem síðan lét aldrei sjá sig.  Breska fyrirtækið Rover fór á hausinn stuttu síðar.  Um ári eftir gjaldþrotið keypti Kínverska fyrirtækið síðan leifar Bresku framleiðslunnar og seldu það síðan Ameríkönum með gróða.  Ameríkanarnir eru að undirbúa nýja framleiðslu í Bretlandi.  Kínverska fyrirtækið fékk sem sagt ókeypis framleiðslurétt og hönnunarrétt á bílnum í Asíu, og á endanum fengu þeir allt fyrirtækið fyrir nánast ekkert.  Bretarnir stóðu uppi með tómar hendur því þeir treystu því að Kínverjar væru sömu “herramenn” og Breskir viðskiptamenn.

Kínverjar og Japanar læra 2600 ára bók “List Stríðsins” sem hluti af verslunarnámi sínu.  Bók sem kennir að “Svik er besta vopn stríðsmanna”.

Að lokum eru hér nokkrir fordómar sem gott er að hafa í farteskinu;  Íslendingar skipuleggja ekki, þeir redda.  Frakkar eru hrokafullir en eru gjarnir á að saka aðra um hroka.  Nígeríumenn eru svikahrappar.  Ameríkanar eru yfirborðskenndir, ekki trúa gullhömrum þeirra.  Kínverjar og Japanir eru lævísir.  Danir hata útlendinga.  Múhameðstrúin byggist á hatri og hernaði.  Þjóðverjar eru smámunasamir.  Bretar eru skítugri, þeir hafa teppi á klósettinu.  Pólitískt Rétthugsandi Vinstrimenn eru einfeldningar.  Maðurinn er samfélagsvera.  Konur geta ekki aðskilið starf frá einkalífi, þær eru því annaðhvort besti eða versti yfirmaður sem þú hefur nokkurstíman haft.  Karlmenn eru frekar tilbúnir í að yfirgefa börnin sín er konur.

Og að lokum Uppréttir Apar eru allir eins apar en mis uppréttir.